Vele wegen leiden naar beton

VELDHOVEN - 1 maart 2022 - blog #6

In deze zesde blog vertelt Gerard over de ontwikkelingen van beton.

Ik word op een rustige snelweg gepasseerd door een fraai gevormde elektrisch aangedreven auto. Ik zie hem langzaam in de verte verdwijnen in een landschap omzoomd met windturbines op weg naar zijn bestemming. Het blauw knipperende blokje in mijn digitale scherm geeft aan dat ik een tankstation moet gaan opzoeken want anders ga ik mijn bestemming niet halen. Niet om een accu op te gaan laden maar om er de nog voorhanden zijnde aloude fossiele brandstof in te gaan gieten.

Een vreemd begin voor een blog over beton – misschien...

Met alle bouwmaterialen die voorhanden zijn wordt de wereld van nu opgebouwd. Beton is een bouwmateriaal dat hiervan een groot deel voor zijn rekening neemt. Het al oude 1 – 2 - 3 beton werkt nog altijd en alle moderne aanpassingen zijn er een variant op, van zelf verdichtende hoge sterkte beton tot exclusieve mortels die in de volksmond ook als een betonsoort worden erkent.

PS: 1-2-3 beton = 1 deel cement + 2 delen zand + 3 delen grind , mix met een half deel water en je hebt een prima door trilling te ontluchten verwerkbare betonspecie.

Het is kenmerkend om te zien dat men beton in eerste instantie als eenvoudige robuuste grijze massa ziet om het in de steeds verder innovatieve ontwikkelingen zich naar een soort kleurrijk kunststof gietbare hightech materiaal zien evolueren.

In het laboratorium van Byldis mag ik graag opdrachtgevers/architecten ontvangen en laten zien wat je allemaal met beton kan doen. Het is altijd een enthousiast bijeen komen van wensen en dus vragen of “zoiets” ook kan. “Zoiets" wordt dan meestal getoond door een kleurrijke foto serie.

Soms is het “zoiets” gewoon beter te maken met een ander bouwmateriaal. Het is simpel -> als je iets dat hetzelfde eruit ziet als een dun kunststof plaatje dan gebruik je een dun kunststof plaatje. Natuurlijk kan ik iets in beton maken wat er op lijkt maar dan dient het een eigenschap te hebben die in beton wel kan en in kunststof bijvoorbeeld niet.

In ons prefab metselwerk worden daarvoor dan ook echte bakstenen gebruikt. Het kan anders – zeker – maar vaak gaat het om “het gevoel” dat een bouwwerk moet geven als het af is. Er bestaan bijvoorbeeld vele structuurmatten die als malbodem dienst kunnen doen en die na ontkisting van het erop gestorte en verharde beton een fraai gevelbeeld kunnen geven. Zo kun je een reliëf laten zien dat uniek is en in andere materialen niet dezelfde uitstraling zal geven.

Gevelbekleding heb je in allerlei materialen maar via beton kun je er vormen aan geven die telkens uniek zijn in kleur en structuur. Projecten zoals Leyweg Den Haag of Leiden Bioscience Park met een gekromde malbodem waarin beton is gegoten met een betonsamenstelling waarin je toeslag materiaal stopt dat na een bewerking zoals stralen – polijsten een ander effect aan je gevel gaat geven terwijl je een ander deel of een ander project met hetzelfde mengsel het strak glad laat blijven. Ik weet het - ik kom geregeld woorden tekort om de mogelijkheden met beton te kunnen omschrijven.

Prefab beton elementen ontstaan door vele samenkomende aspecten want met enkel een betonspecie in je handen kom je er niet. Een mechanisme van enginering en productie via transport tot montage legt een weg af die om een constante oplettendheid vraagt. Wegen die jarenlang gevolgd hebt kunnen soms niet meer bewandeld worden. Er wordt om nieuwe wegen gevraagd. Met nieuwe wegen bedoel ik – nieuwe innovaties /ontwikkelingen die nodig zijn om ook straks in een wereld te blijven werken die als langdurig gezond mag worden beschouwd. Niet enkel in de betonsamenstelling maar in de breedste zin van het woord. Zoals vele wegen naar Rome leiden worden er ook wegen afgesloten en komen er ook nieuwe paden bij omdat de nieuwe werkelijkheid hierom vraagt.

In hal 4 wordt een prachtig prefab metselwerk project gemaakt. Een project met bijzondere stenen in een bijzonder ingewikkeld stenen patroon. Er staat in het midden van de hal een 2 persoons keukentafel groot beeldscherm. Via een relatief eenvoudige bediening is het mogelijk om elk steentje van ieder te maken element tevoorschijn te halen. Alles in 3D- in kleur zodat exact kan worden bepaald waar welk steentje hoort. Alle onderdelen van het elementmerk dat men ter plaatse aan het maken is kan worden ingezien. Er ligt een officiële vormtekening bij de mal en deze wordt geraadpleegd maar je ziet dat de oude weg naar het maken van een prefab element via een andere weg beter kan werken. Dit keer is dat dus het monitor scherm die als een intelligent navigatie systeem je verder brengt.

Om in de metafoor van nieuwe wegen te blijven – lees op onze website eens de MVO pagina en ontdek wat Byldis doet om maatschappelijk verantwoord te ondernemen om vanuit locaties Veldhoven en Tilburg niet alleen in Rome uit te komen.

Even terug naar de openingswoorden van deze blog.

Mijn tank zit weer vol en mijn bestemming voor vandaag kan worden bereikt. Met het passeren van de elektrische wagen weet ik ook dat er een tijd komt om mijn bestemmingen via nieuwe wegen te moeten laten lopen. Net zoals het van de verharde betonconstructies zal worden verwacht zal de elektrisch aangedreven wagen een tweede en wellicht derde leven krijgen maar dan komt er een moment dat het – op zijn best – gestructureerd uit elkaar gehaald gaat worden. Voor nu weten ze al: een paar onderdelen blijven over en daar gaan dan de te beantwoorden vragen van een volgende generatie over.

Er is niet altijd overal meteen een antwoord mogelijk maar met de wetenschap van nu proberen we ons wel een beeld te vormen van wat er zou kunnen gebeuren. Je speelt in op de wensen van nu met de gedachten aan morgen. Het vandaag afgeronde project met betonelementen gaat een rotsvaste periode van minstens 50 jaar tegemoet. Er komt voor dat gebouw ooit een tijd voor wat anders. Gestructureerd slopen kan en voor nu houden we van het toegepaste beton niets over dat niet opnieuw in het proces kan worden gebracht.

Een nieuw pad zal in die tijden de weg leiden naar een beton waarin “de oude brandstof “ van cement als bindmiddel is vervangen door de nieuwste ontwikkelingen zoals een oude brandstof in mijn auto van nu in een nieuw energiek vervoermiddel zal zijn omgezet. Fijn om te weten dat deze ontwikkelingen zich in heden al beginnen aan te kondigen.

Serie bovenstaande foto's: Een sandwich element van project Bioscience Park Leiden met een betonnen voor en achterblad wordt horizontaal ontkist via een special hijsframe/verankering in het achterblad. Nadat het element naar buiten is gereden blijft het in de kranen hangen en wordt het “in de lucht“ gekanteld door met de hijskatten te handelen. Nadat deze verticaal in de hijsankers hangt gaat het element terug naar binnen om in het pennenrek te zetten zodat ze een en ander binnen netjes verder kunnen afwerken.

But wait... there's more! 

In "Beton stukjes" vertelt Gerard Brood over zijn werk als Senior Kwaliteitsmedewerker en Betontechnoloog bij Byldis. Naast passie voor zijn werk heeft hij ook een liefde voor het omschrijven van zijn waarnemingen. Alle blogs bekijken? Ga naar: beton blog.